ค.ศ.  ๒๐๐๐  นับถอยหลังบริษัทเล็ก

ต้องอ่านตัวเองให้ออกเสียแต่เดี๋ยวนี้

                        หากติดตามข่าวสารกันอย่างต่อเนื่อง  เมื่อเร็ว ๆ นี้  มีงานสัมมนาที่น่าสนใจในหัวข้อ    MANAGEMENT  2000    จากมุมมองของ  10  นักธุรกิจชั้นนำ  ได้แก่  ธนาคารกรุงเทพ , เครือเจริญโภคภัณฑ์ , ชินวัตร , ไทยพาณิชย์ , ดุสิตธานี , สหยูเนี่ยน , การปิโตรเลียมแห่งประเทศไทย , เนชั่น , การบินไทย  และสหวิริยา  ได้รับยกย่องจากนิตยสาร  อีโคโนมิก  รีวิว

                        แต่ละบริษัทแม้ว่าจะมีนโยบายแตกต่างกันออกไป  ยุทธศาสตร์  แลยุทธ์การตลาดที่แตกต่างกันตามประเภทของธุรกิจ  แต่สิ่งหนึ่งที่ผู้บริหารทั้งสิบให้ความหมายที่ตรงกัน  คือ  การบอกกล่าวถึงความจำเป็นต้องหรับตัวเปลี่ยนแปลงบางสิ่งบางอย่าง  เพื่อให้มีความสามารถที่จะดำเนินธุรกิจอันสอดคล้องกับสิ่งแวดล้อม  และสถานการณ์ที่จะเกิดขึ้นใน  ค.ศ.  2000   ที่จะถึงนี้

                        ผมเชื่อว่ารายละเอียดต่าง ๆ ที่ผู้บริหารทั้งหลายได้แสดงทรรศนะความคิดเห็นนี้  ย่อมสร้างแรงกระตุ้น  สร้างความตื่นตัวให้บริษัททั้งขนาดกลางและขนาดย่อมได้เร่งตระหนักถึงผลกระทบที่จะตามมาอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ในยุคโลกาภิวัตน์  ซึ่งทุกอย่างจะหมุนเร็วและมีแรงกระแทกอย่างหนักหน่วง  โดยเฉพาะผู้ที่ปรับตัว   ปรับกระบวนการไม่ทันต่อการเปลี่ยนแปลง

                        การปรับตัวของธุรกิจขนาดย่อมนั้นคงมีหลากหลายวิธีการ  เพื่อให้สถานภาพดำรงอยู่ได้  แม้ว่าตนเองจะมีข้อจำกัดในหลาย ๆ ด้าน  อาทิ

                        การเข้าระบบแฟรนไชส์   ด้วยการซื้อสิทธิชื่อยี่ห้อ  และระบบต่าง ๆ ของบริษัทที่มีชื่อเสีย  เช่น  เซเว่น   อีเลฟเว่น  หรือของ  ค่ายสหวิริยา  ที่เกี่ยวข้องกับสินค้าโทรคมนาคม  เป็นต้น  เพื่ออาศัยความแข็งแกร่งทั้งด้านชื่อเสียงการบริหาร  ตลอดจนการตลาดที่ครบวงจรช่วยลดความเสี่ยงเมื่อเทียบกับการลงทุนเอง

                        การลงทุนเองแล้วแตกสาขา   อย่างเช่น  ร้านหนังสือ  ดอกหญ้า  หรือห้างทอง  ทวีชัย  5  แต่นั่นหมายถึงจะต้องมีเงินทุนสูง  มีความพร้อมในหลาย ๆ ด้าน  จึงจะประสบความสำเร็จได้

                        การยอมถูกกลืนหรือการผนึกกำลัง   ด้วยการยอมให้บริษัทใหญ่กว่าเข้ามาบริหารเพื่อเสริมสร้างความมั่นคงของธุรกิจ

                        การร่วมมือกับธุรกิจที่เกี่ยวเนื่อง   เพื่ออาศัยการช่วยเหลือและสนับสนุนกัน  เช่น  บริษัทเอเยนซี่จับมือกับบริษัทประชาสัมพันธ์ , บริษัทโปรดักชั่น  หรือบริษัทโปรโมชั่น  เพื่อให้ครบวงจรในการให้บริการเทียบเท่าบริษัทใหญ่โดยไม่ต้องลงทุนด้วยตนเอง

                        อย่างไรก็ตาม  ไม่ควรลืมตั้งคำถามกับตัวเอง  ต้องอ่านตัวเองให้ออกเสียแต่เดี๋ยวนี้ว่า  ธุรกิจที่ทำอยู่มีโอกาสในอนาคตมากน้อยแค่ไหน  ? 

                        ลองนึกเปรียบเทียบดูว่าโอกาสธุรกิจจะยังยาวไกลหรือไม่ ?  แค่ไหน ?  มีความจำเป็นต้องปรับตัว  ปรับองค์กรทั้งเบื้องต้น  หรือจะต้องรองรับอย่างไรบ้าง ?  เพื่อก้าวไปสู่ความพร้อมที่จะแข่งขันในทุกสถานการณ์  เป็นต้น

                        การรู้จักตัวเองเป็นปัจจัยสำคัญที่ต้องคำนึงถึงเป็นอย่างมาก  ความเข้าใจที่ดีที่ถูกต้องจะทำให้การตัดสินใจในการปรับตัวทางใดทางหนึ่งลดความผิดพลาดได้เป็นอย่างดี

                        สำหรับข้อบกพร่องของธุรกิจขนาดย่อมที่อาจนำไปสู่ความล้มเหลว  ส่วนใหญ่มาจากการขาดการบริหารที่ดี  ซึ่งผลจากการสำรวจและวิจัยทางสถิติด้วยการวิเคราะห์  บ่งบอกถึงสาเหตุที่มาอันได้แก่  ความประมาท , ถูกโกง , ขาดประสบการณ์  และไร้ความสามารถ  โดยแบ่งเป็น  ขายไม่ดี , รายจ่ายดำเนินการมากเกินไป , พบอุปสรรคต่าง ๆ , การผลิตมีความยุ่งยาก , หลักทรัพย์ในงบดุลมีจำกัด , สถานที่ตั้งไม่ดี , การแข่งขันมีจุดอ่อน ฯลฯ  นอกจากนั้นอาจประสบภัยพิบัติ

                        ส่วนที่ว่า  บริษัทหรือธุรกิจขนาดย่อมจะต้องอาศัยกลไกอะไรบ้าง  เพื่อเป็นกุญแจไขไปสู่ความสำเร็จ  คงสรุปองค์ประกอบต่าง ๆ ได้ว่า

                        ประการแรก   ต้องมีเงินทุนสมบูรณ์

                        ประการที่สอง   การบันทึกที่ดี  โดยทำบัญชีต่าง ๆ ไว้ถูกต้องมีการจัดเก็บข้อมูลถูกต้อง  แสดงฐานะการเงินให้รู้ได้ดี  และต้องสามารถวิเคราะห์ถึงผลการดำเนินธุรกิจให้เห็นได้อย่างชัดเจน

                        ประการที่สาม   บริหารบุคคลมีประสิทธิภาพ   ธุรกิจขนาดย่อมมักประสบปัญหาด้านบุลากร  มีบุคลากรจำกัด  ความสามารถไม่เทียบเท่าบริษัทขนาดใหญ่  จึงมีความ   จำเป็นต้องบริหารบุคคลให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุดอย่างจริงจัง และต่อเนื่อง

                        ประการที่สี่   ผลตอบแทนให้แก่พนักงาน   แน่นอนว่า  บริษัทขนาดย่อมไม่สามารถจ่ายค่าจ้าง และผลประโยชน์พิเศษต่าง ๆ ได้เท่าบริษัทขนาดใหญ่  ดังนั้น  ต้องวางแผนในเรื่องนี้

                        ประการที่ห้า   การจูงใจพนักงาน   เนื่องจากบริษัทขนาดย่อมเจ้าของกิจการสามารถสร้างความสัมพันธับพนักงานเป็นส่วนตัวได้ทั่วถึงทุกคน  เป็นการง่ายที่จะขอให้ช่วยเหลือเมื่อเกิดปัญหา  หากเปิดโอกาสให้พนักงานมาเกี่ยวข้องกับการปรับแต่งงานให้มีส่วนร่วมบางกรณี  จะสร้างความรู้สึกที่ดีและแรงจูงใจที่ดี

                        ประการสุดท้าย   กิจกรรมอื่น ๆ   ไม่ควรละเลยความสำคัญในกิจกรรมต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นด้านการผลิต  การตลาด  ตลอดจนการบริหรการเงิน  การจัดทำข้อมูล   ข้อเท็จจริง  และการบริหารบุคคลอย่างมีประสิทธิภาพ

                        ทั้งนี้  เราลองมาดูกันว่า  บริษัทขนาดใหญ่มีจุดอ่อน   จุดแข็ง   ข้อดี   ข้อเสีย อย่างไร  เพื่อช่วยให้  รู้เขารู้เรา

                        ผลเสียของธุรกิจขนาดใหญ่  ได้แก่

                        1.  มีความยืดหยุ่นน้อย   เนื่องจากวิธีดำเนินการ  กฎเกณฑ์ข้อบังคับ  จำเป็นต้องรัดกุมตามปริมาณของบุคลากร

                        การตัดสินใจที่ผ่านขั้นตอนมากมาย  ไม่สามารถสนองต่อสิ่งแวดล้อมที่เปลี่ยนแปลงได้อย่างทันท่วงที

                        2.  ขาดความเป็นกันเอง   ขาดความสนิทสนม  กลายเป็นความเจริญแต่เพียงวัตถุ  ซึ่งแน่นอนว่าหากไม่สามารถสื่อสารได้ดีย่อมกลายเป็นปัญหา

                        3.  อาจจะหยุดยั้งความคิดริเริ่ม   ส่งผลกระทบต่อความคิดสร้างสรรค์  เนื่องจากเชื่อตามคำสั่ง  กฎเกณฑ์  ระเบียบแบบแผน  เป็นสิ่งที่สร้างข้อจำกัดโดยปริยาย

                        ในบรรยากาศเช่นนี้  อาจเป็นเรื่องยากเย็นที่จะทำให้พนักงานยอมรับความคิดเห็นใหม่ ๆ ของบริษัทได้เช่นกัน

                        ผลดีของธุรกิจขนาดใหญ่   ได้แก่

                        1.  มีแรงดึงดูดนักลงทุนและผู้ให้กู้ยืม   เราะมีหลักฐานมั่นคง  ย่อมได้รับการส่งเสริมสนับสนุนการลงทุน และการเงินมากกว่าบริษัทขนาดย่อมโดยปริยาย

                        2.  ดำเนินการอย่างมีประสิทธิภาพโดยใช้คนชำนาญพิเศษ   บริษัทขนาดใหญ่ย่อมได้เปรียบในการสรรหาผู้มีความชำนาญพิเศษจำนวนมาก  แบ่งงานตามความสามารถทำให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุด

                        3.  ฝ่ายบริหารมีความสามารถพิเศษจำนวนมาก   ผู้บริหารจะมีระดับความสามารถเหมาะสมกับตำแหน่ง  และมักไม่สั่นคลอนเมื่อมีใครลาออก  นอกจากนี้ยังสามารถพัฒนาผู้บริหารและเปิดโอกาสให้ใช้ความสามารถพิเศษต่าง ๆ

                        4.  มีทรัพยากรช่วยงานสังคมได้มาก   บริษัทขนาดใหญ่มีความพร้อมในการดำเนินการเกี่ยวข้องกับสังคมรูปแบบต่าง ๆ ทำให้ได้รับแรงสนับสนุนด้านกิจการจากชุมชน

                        ครับ!  ค.ศ.  2000   ที่กำลังก้าวย่างใกล้เข้ามาทุกที  ในความรู้สึกนึกคิดของ     ผลเอง  คิดว่าการเปลี่ยนแปลงที่จะเกิดขึ้นเป็นภาระอันยิ่งใหญ่ที่มิใช่เฉพาะบริษัทขนาดใหญ่  แต่บริษัทขนาดย่อมก็มีส่วนร่วมแห่งนัยสำคัญนี้

                        นับถอยหลังเสียยแต่เนิ่น ๆ น่าจะเป็นทางอยู่รอดของบริษัทขนาดย่อม  เวลา…มีค่า  ขึ้นอยู่กับใครใช้ให้เป็นประโยชน์สูงสุด