จับรถเข็นได้  สมสมัย   ก็เคลื่อนปร๊าดไปยังชั้นวางอาหารเพื่อสุขภาพอย่างคุ้นเคย  สินค้าแต่ละยี่ย้อ  แต่ละชนิด  บ่งบอกสัดส่วนของธาตุอาหาร และที่สำคัญ  เน้นเรื่องแคลอรี่ให้เห็นชัดและเข้าใจง่าย  เข็นเลยมาเลือกผักสดก็มีคำแนะนำสั้น ๆ เกี่ยวกับประโยชน์เพิ่มเติม….

                        ปิ่นอนงค์   กด   END   โทรศัพท์เคลื่อนที่คู่มือ  หลังจากสวัสดีจบการสนทนากับคุณหมอประจำตัวเมื่อนัดหมายตรวจสุขภาพเรียบร้อยแล้ว  เธอตกลงใจจะไปตรวจสุขภาพครั้งที่  2  ประจำปี  และนอนโรงพยาบาลสัก  2   3  คืน  เพื่อความสะดวกในการนำเงินที่จะได้จากการส่งประกันมาชำระค่าบริการตรวจสุขภาพอันเป็นการตรวจหาป้องกันโรคไว้ก่อน

                        เรื่องของสองสาวดังกล่าวเป็นเรื่องจริงนะครับ  เพียงแต่ว่าฉากที่สมบูรณ์ของเรื่องอาจจะเป็นปลายปีนี้หรือต้นปีหน้า  ระหว่างนี้นางเอกของเราก็ต้องรอพระเอกไปก่อน  ใครจะเป็นพระเอก ?  ก็ต้องเป็นคนที่มีความเข้าใจในระดับรู้ใจ   ที่เป็นผลึกแห่งอารมณ์ความรู้สึก  และเหตุผลความรับรู้ของสาวทั้งสองนั่นเอง

                        รู้ใจ  เข้าใจ  แต่ไม่ตามใจ  หากอาศัยภาวะแห่งการรู้ใจดังกล่าวชักนำให้ก้าวไปสู่วิถีชีวิตที่มีความสุขมากขึ้นทั้งกายและใจ  อันเนื่องจากกินคุ้ม  ใช้คุ้ม

                        กินคุ้ม  ใช้คุ้ม   เป็นผลลัพธ์ที่ผ่านการเปรียบเทียบอย่างรอบคอบระหว่างราคา  คุณภาพ  และประโยชน์ทางกายภาพ , ทางจิตใจที่ผุ้บริโภคได้รับ  ไม่ก่อให้เกิดโทษทั้งทางร่างกายสรีรศาสตร์และจิตใจแห่งสุนทรียศาสตร์

                        ตรงจุดนี้ผมมองเห็นว่า  ทัศนคติของผู้บริโภคเริ่มเปลี่ยนแปลงไปหลาย ๆ อย่างแล้ว  นั่นหมายถึงว่า  สภาพการณ์บนท้องฟ้าจะเกิดการเปลี่ยนแปลง  ซึ่งจะมีผลต่อดวงดาวทั้งหลาย  โดยในกรณีของธุรกิจจัดแบ่งกันทั่วไปว่าในท้องฟ้ามีดวงดาวอยู่  4 ประเภท

                        ดาวประเภทแรก  ของสินค้าและบริการ  คือ  ดาวรุ่ง  (STAR)  คุณสมบัติของดวงดาวนี้  คือ   สองสูง  หมายถึง  ทั้งอัตราการขยายตัวของตลาด และส่วนแบ่งการตลาดนั่นสูงมาก (อัตราการขยายตัวมากกว่าปีละ  10%) 

                        ดาวประเภทที่สอง  คือ  ดาวค้างฟ้า  (CASH  COW)  คุณสมบัติ  คือ  สูงแต่อยู่นิ่ง ๆ หมายถึง  สินค้าที่มีส่วนแบ่งการตลาดสูง  แต่ว่าตลาดเริ่มอยู่นิ่ง  อัตราการขยายตัวต่ำกว่า ปีละ  10%

                        ดาวประเภทที่สาม  คือ  ดาวอุกกาบาต  (QUESTION)  คุณสมบัติ  คือ  ดาวดวงนี้หัวสูง  หางต่ำ  หมายถึง  สินค้าและบริการที่อยู่ในตลาดมีการขยายตัวมาก (หัวสูง)  แต่กลับมีส่วนแบ่งการตลาดน้อย (หางต่ำ)  คำถามคือ  ปัญหาสำหรับดาวเช่นนี้  จะถีบตัวเป็นดาวรุ่งมีคุณสมบัติสองสูงได้หรือไม่ ?

                        ดาวประเภทที่สี่  คือ  ดาวโรย  (DOG)   คุณสมบัติ  คือ  สองต่ำ  หมายถึง  อัตราการขยายตัวของตลาดต่ำ  และสวนแบ่งการตลาดก็น้อย  เรียกว่า  ทอแสงริบหรี่ ๆ หรือใกล้จะถูกดูดกลืนเข้าไปในหลุมดำทางการตลาดไปแล้ว  กินกำไร  กินทุนจนหมดสิ้น

                        อารมณ์  ความรู้สึก  และเหตุผลของผู้บริโภคแปรเปลี่ยนไปอย่างไร  ผมเห็นว่า    ผู้บริโภคยุคนี้ตื่นตัวในเรื่องสุขภาพมากขึ้น  สนใจภาวะแวดล้อมที่ส่งผลต่ออันตรายของชีวิตความเป็นอยู่มากขึ้น  ตระหนักเรื่องคุณค่าของเวลามากขึ้น  นั่นคือ  ผู้บริโภคใส่ใจในคุณภาพชีวิตเพิ่มมากขึ้น  สภาพท้องฟ้าทางการตลาดเช่นนี้  ย่อมเป็นผลดีต่อสินค้าและบริการเพื่อสุขภาพทั้งหลาย  แม้จะยังไม่ทันทีแต่มีโอกาสเป็นดาวรุ่ง  ไม่ว่าจะเป็นอาหาร  เครื่องดื่ม  เครื่องฟอกอากาศ  เป็นต้น

                        เฉพาะในปริมณฑลของอาหารและเครื่องดื่ม  วงจรชีวิตของาหารและเครื่องดื่มเพื่อสุขภาพที่เกิดขึ้นในสหรัฐอเมริกา  ยุโรป (บางประเทศ)  และญี่ปุ่น  ย่อมมีโอกาสสูงที่จะเกิดขึ้นในตลาดประเทศไทย  อาหารเพื่อสุขภาพที่ฉลากมีการระบุปริมาณแคลอรี่  อาจจะเป็นสินค้านำเข้าก่อนและผลิตเองในประเทศ  ร้านอาหารที่เมนูอาหารมีปริมาณแคลอรี่กำกับจะไม่มีเพียงแต่ร้านอาหารของฝ่ายบริหารของสำนักงานใหญ่ธนาคารกรุงเทพเท่านั้น  ร้านอาหารเพื่อสุขภาพจะมีเปิดมากขึ้น  และไม่ใช่หมายถึงร้านมังสวิรัติเท่านั้น

                        สื่อข้อมูลเพื่อการบริโภคอย่างรอบรู้เท่าทัน  ไม่ว่าจะเป็นสิ่งพิมพ์อย่างสำนักพิมพ์สุขภาพใจ  คอลัมน์ในแนวทางของกินเพื่อสุขภาพ  หรือในมติชนสุดสัปดาห์  วิดีโอ  รายการทีวีเพื่อสุขภาพจะมีมากขึ้น  น้ำผลไม้ดูเหมือนจะมีคำถามว่าถึงเวลาแล้วหรือยังก็ควรจะได้วาระโอกาสก้าวสู่การเป็นดาวรุ่งเสียที

                        ในริมณฑลของบริการรักษาพยาบาลโดยตรง  แนวทางการแพทย์แบบป้องกันเป็นหลัก  รักษาเป็นรอง  หรือที่เรียกว่า  “PREVENTIVE  MADICINE”  จะขยายตัวมากขึ้น  หมายถึงว่า  การตรวจเช็กสุขภาพจะมีมากขึ้น  ไม่ว่าจะเป็นก่อนรับพนักงานเข้าทำงาน  การตรวจเช็กภาคบังคับประจำปีของบริษัทใหญ่ ๆ กระทั่งกรมธรรม์ของบริษัทประกันต่าง ๆ ก็จะสร้างสรรค์ให้มีการครอบคลุมการตรวจเช็กสุขภาพมากขึ้น

                        ผลิตภัณฑ์ของใช้ส่วนตัวประเภท  บำรุง  และ  ป้องกัน  ทั้งหลายจะขยายตัวมากขึ้น  อันรวมถึงแนวทางแห่งตลาดเครื่องสำอางด้วย  อาทิ  ครีมกันแดดจะขยายตัวอย่างรวดเร็ว  หากมีการเน้นและให้ข้อมูลด้านอันตรายของแสงยูวีอัลตร้าไวโอเล็ตอย่างทั่วด้าน  ครีมบำรุงผิวอันเป็นเรื่องของการดูแลรักษาสุขภาพตามที่ธรรมชาติต้องการ  การตลาดเครื่องสำอางจะเริ่มมีแนวทางแห่งการวยอย่างเท่าทัน   มีสติ  เน้นการบำรุงรักษาดูแล  ผิว  ผม  หน้า  ดวงตา  ทรวดทรงมากกว่าการเสริม   เติม   แต่ง  นอกจากนี้  บริการประเภทศูนย์สุขภาพจะขยายตัวอย่าง   ท่วมท้น  ขยายตลาดจากระดับรายได้สูงสู่ระดับรายได้ปานกลางมากขึ้น

                        ใครจะเป็นผู้เร่งเร้าแนวโน้มแห่งการเปลี่ยนแปลงที่ว่านี้ให้เกิดขึ้นเร็ววัน  ผมเห็นว่าบริษัทผู้ผลิตและผู้จัดจำหน่ายสินค้ามีบทบาทสำคัญอย่างยิ่ง  ตามมาด้วยบริษัทด้านโฆษณา , บริษัทบริการสื่อสารมวลชน  และสื่อข้อมูลทั้งหลาย

                        ยกตัวอย่างเช่น  การที่ลีเวอร์ประกาศนโยบายแจ่มชัดว่าสินค้าตัวใหม่แต่ละตัวจะเกิดขึ้นเพราะ  ผลิตผลทางเทคโนโลยีที่สร้างคุณค่า  และประโยชน์ใช้สอยใหม่ในสินค้านั้นจริง ๆ  ผู้บริโภคจะได้ประโยชน์ที่แท้จริงจากสินค้า  มิใช่สินค้าใหม่ที่  “ใหม่”  เพราะอิทธิพลจากการโฆษณาสินค้า  ตัวอย่างได้แก่  สินค้าประเภท  “เข้มข้น”  ทั้งหลาย  ไม่ว่าจะเป็นผงซักฟอก  น้ำยาปรับผ้านุ่ม  น้ำยาล้างจาน  เป็นต้น  ผู้ผลิตและผู้จัดจำหน่ายได้ประโยชน์เพราะ  “ขนาด”  ในความหมายแห่ง  ECONOMIC  OF  SCALE  ผู้ซื้อได้ประโยชน์ที่ได้ใช้สินค้าใหม่ที่มีคุณภาพดีขึ้น  และบางตัวยังประหยัดเวลาในการใช้งานอีกด้วย

                        โรงพยาบาลหลายแห่งเน้นแนวทางตลาดแบบ หาสมาชิกทั้งกับบริษัทห้างร้าน  โรงงาน  และโดยปัจเจกชน  และมีการเสริมแนวทางการแพทย์แบบป้องกันเป็นหลัก  รักษาเป็นรองด้วย

                        ตลาดรถยนต์ซิตี้คาร์ที่เล็ก  กะทัดรัด  คล่องตัว  สวยงาม  ประสิทธิภาพเครื่องยนต์  สมรรถนะการขับขี่สูงจะขยายตัวรวดเร็ว

                        ประสบการณ์ของผมที่ผ่านมาสรุปได้ประการหนึ่งว่า  การเปลี่ยนแปลงใด ๆ ก็ตามย่อมต้องมีการนำ  แม้ดูว่าจะเหมือนเกิดขึ้นตามธรรมชาติก็ตาม  ในกรณีของพฤติกรรม       ผู้บริโภคที่เปลี่ยนไปเป็นสู่ภาวะของผู้บริโภคที่เน้นคุณภาพชีวิตมากขึ้น

                        จุดที่ต้องใส่ใจก็คือว่า  ผู้ผลิตและผู้จัดจำหน่ายจะนำหน้าผู้บริโภคแค่ไหน  ผมเห็นว่า   แค่ก้าวเดียวก็พอ  ก้าวเดียวที่ว่านี้ก็คือ  ผู้บริโภครู้สึกว่าตนเองน่าจะมีสินค้าหรือบริการประเภทนั้นประเภทนี้  เพราะเหตุผลใดก็แล้วแต่ มองไปข้างหน้าก็แลเห็นได้

                        ส่วนผู้บริโภคที่ยังไม่รู้สึก หรือตระหนักถึงความต้องการที่  “จำเป็น”  ดังกล่ว  การนำหน้าเพียงก้าวเดียวก็ไม่ยากที่จะโยงสถานะปัจจุบันของผู้บริโภคสู่คุณค่าของสินค้าและบริการที่สนองตอบคุณภาพชีวิตต่อผู้บริโภค  ก้าวนำหน้าหนึ่งก้าว  สร้างโอกาสในการจูงใจได้ง่ายกว่าเพราะยังเห็นหลังก้นอยู่

                        บริษัทข้ามชาติจะมีความได้เปรียบในเรื่องเหล่านี้มากกว่า  เพราะสามารถใช้ประสบการณ์จากวงจรชีวิตสินค้า และบริการจากสังคมที่มีสภาพของผู้บริโภคตื่นตัวเรื่องคุณภาพชีวิตมาก่อน  เช่นในสหรัฐอเมริกาหรือญี่ปุ่น  แต่ความได้เปรียบนี้ไม่มากเกินจนบริษัทในประเทศจับไม่ได้ไล่ไม่ทัน  ทั้งนี้  เพราะการแสวงหาข้อมูลข่าวสาร  เพื่อชดเชยข้อ่อนและหาญสู้จุดแข็งทางด้านความได้เปรียบในเรื่องประสบการณ์ของวงจรชีวิตสินค้า และบริการนั้น  กระทำได้ด้วยการอาศัยอินฟอร์เมชั่นเทคโนโลยีที่ทันสมัย

                        จุดสำคัญอยู่ที่ว่า  จะต้ดสินใจก้าวนำหน้าหนึ่งก้าว  เพื่อตอบสนองประโยชน์แก่ผู้บริโภค  หรือว่าต้องถูกผู้บริโภคละทิ้งไว้เบื้องหลังถึงตกใจตื่นต่างหาก