สงครามและธุรกิจ ไม่มีการเสมอ
กำลังรบจริงต้องมีทั้งเปิดเผย ปิดลับ และลับ ๆ ล่อ ๆ
ไม่มีใครวางแผนที่จะล้มเหลว มีแต่ล้มเหลวที่จะวางแผน ในช่วงเวลาปลายปีเช่น ผมเห็นว่ามักเป็นช่วงเวลาของการวางแผน อันเป็นผลลัพธ์ของการสรุปผลการทำงานปีนี้ และการประเมินสถานการณ์ปีหน้า
การวางแผนของธุรกิจในบางลักษณะก็ไม่ต่างจากการงฝึกในสนาม และการวางแผนเข้าตีของกองกำลังรับจริง ต้องมีทั้งเปิดเผย ปิดลับ และลับ ๆ ล่อ ๆ
รู้เขารู้เรา ร้อยศึกบ่พ่าย คติพจน์ยอดฮิตของซุนหวู่เมื่อหลายร้อยปีก่อนนั้น เป็นการกลั่นประสบการณ์จากสนามรบและนำมาใช้ในวงการธุรกิจอย่างได้ผล ทั้งนี้โดยมีเงื่อนไขแห่งการรู้เราเป็นปมเงื่อนสำคัญที่จะไปรู้เขา และลึกซึ้งในสภาพแวดล้อมทางธุรกิจต่าง ๆ
นอกเหนือจากการฝึกฝนและวางแผนแล้ว นักรบเชี่ยวสมรภูมิ และนักธุรกิจจะมีสิ่งที่คล้ายกัน คือ สัญชาตญาณอันเร้นลับที่สัมผัสอันตรายได้รวดเร็ว และกระสากลิ่นแห่งความเปลี่ยนแปลงของสภาพแวดล้อม ที่จะเป็นคุณเป็นโทษต่อการรบ และการทำธุรกิจของตนเอง
ในบรรดานักธุรกิจนักลงทุนทั้งหลายนั้น นักพัฒนาที่ดินเป็นนักธุรกิจที่ใช้สัญชาตญาณในการทำธุรกิจมากที่สุด และประสบความสำเร็จจากสัญชาตญาณดังกล่าวมากที่สุดอีกเช่นกัน ที่ล้มเหลวไม่ต้องพูดถึง แต่ในปีหน้าสภาพแวดล้อมที่จะเอื้อให้ทำธุรกิจแบบอาศัยสัญชาตญาณพิเศษ เป็นหลักนั้นเปลี่ยนไป และเป็นการเปลี่ยนแปลงที่เป็นพิษร้ายต่อนักลงทุนในธุรกิจอสังหาริมทรัพย์รายเล็กโดยเฉพาะ
ลองดูภาพรวมจากการรวบรวมสถิติของบริษัทบริการข้อมูล และวิจัยตลาดทางด้านอสังหาริมทรัพย์ โดยเฉพาะอย่างยิ่งด้านที่อยู่อาศัย ปรากฏว่ามีข้อมูลที่น่าสนใจ ประการที่หนึ่ง คือ บริษัทประมาณ 27 28 บริษัทในตลาดหลักทรัพย์ฯ ที่เป็นบริษัทขนาดใหญ่ และได้เปรียบด้านต้นทุนเงิน มีสัดส่วนของการเสนอสินค้าเข้าตลาดมากขึ้นเรื่อย ๆ
ล่าสุดประเมินว่า บริษัทอสังหาริมทรัพย์ในตลาดหลักทรัพย์ฯ จำนวนไม่ถึง 30 บริษัทนั้นมีสินค้าในตลาดประมาณ 50% ของตลาดทั้งระบบ ส่วนอีกประมาณ 300 บริษัท แบ่ง 50% ที่เหลือกันไป
ประการที่สอง บริษัทอสังหาริมทรัพย์ขนาดใหญ่เริ่มเบียดขับบริษัทขนาดเล็กมากขึ้น ด้วยกลยุทธ์การขยายตัวสู่ทุกทำเลทอง ทำให้ข้อเด่นของธุรกิจอสังหาริมทรัพย์ที่ทำกินแบบถิ่นใคร ย่านใครสูญสลายไปแทบจะโดยพื้นฐาน จากแต่เดิมที่รายเล็กพอ อาศัยธรรมชาติของธุรกิจนี้ที่เป็นการขยายสินค้าติดพื้นที่
หรือเข้าลักษณะของการแบ่งตลาดตามสภาพภูมิประเทศ และทำเลมาเป็นประโยชน์ต่อการแข่งขันได้ก็แทบจะหมดแต้มต่อตรงนี้ เพราะรายใหญ่มีสินค้าเสนอขายแทบทุกทำเล
ประการที่สาม ต้นทุนด้านการกระจายข่าวสารด้วยการโฆษณาผ่านสื่อมวลชนของสินค้าติดพื้นที่นี้สูงมากขึ้นเรื่อย ๆ ในขณะที่ผู้ซื้อเลือกทำเลแบบเจาะจงมาก กล่าวคือ ซื้อสินค้าด้วยสภาพของการลิดพื้นที่มากขึ้น อันเป็นลักษณะสวนทางกัน ต้นทุนนี้จะผลักดันให้กลุ่มผู้ทำธุรกิจอสังหาริมทรัพย์ต้องหาทางออกในการใช้สื่อที่เหมาะสม อาทิ ไดเร็กต์เมล์ หรือสื่อเฉพาะต่าง ๆ ที่จะเกิดขึ้นตามมา
โฆษณาของธุรกิจอสังหาริมทรัพย์ที่ติดอันดับหนึ่งครองแชมป์มาหลายปีด้วยงบประมาณราว ๆ 3,500 ล้านบาทต่อปี หากมีการโยกย้ายไปสนับสนุนสื่อประเภทไหน , ตัวไหนขึ้นมา ก็เกิดและโตกันอย่างทันตามเห็นนะครับ ตรงนี้ผมแว่ว ๆ มา ธุรกิจสื่อมวลชนในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย และนอกตลาดต่างวางแผนที่จะออกสื่อมารองรับความเปลี่ยนแปลงนี้กันอย่างขะมักเขม้น
ประการที่สี่ กติกาแห่งเกมการเงินของรัฐบาล หรือธนาคารชาติ ประเภทจำกัดสินเชื่ออสังหาริมทรัพย์ นัยว่าเพื่อป้องกันการเก็งกำไรในอสังหาริมทรัพย์ที่ได้รับการประทับตราว่า เป็นสูบลมตัวหนึ่งในการเร่งอาการพองโตของเศรษฐกิจแบบลูกโป่ง ซึ่ง ณ เวลานี้มาตรการดังกล่าวเป็นการผูกมือมัดเท้า และแถมก้อนหินขนาดใหญ่แก่นักธุรกิจอสังหาริมทรัพย์รายย่อยที่จะจมน้ำตายแหล่มิตายแหล่
ใคร ๆ ก็รู้ดีว่า รายใหญ่หาเงินต้นทุนดอกเบี้ยต่ำจากต่างประเทศได้สบาย และมีวิธีการมากมายในเรื่องเหล่านี้ ในขณะที่ผลบังคับทางกฎหมายจะบีบดันได้แต่รายเล็กเท่านั้น
จะอย่างไรก็ตาม เนื่องจากสภาพของสังคมเมืองในประเทศไทยยังไม่ถึงภาวะอิ่มตัว ผมเห็นว่าตลาดอสังหาริมทรัพย์ทั้งระบบยังอยู่ในระยะเจริญเติมโต ไม่ว่าจะพิจารณาขอบเขตพื้นที่ของกรุงเทพฯ และปริมณฑล หรือหัวเมืองต่างจังหวัด ในขณะเดียวกัน การแข่งขันก็สูงขึ้นเรื่อย ๆ รายใหญ่หน้าใหม่แต่ทุนหนาเพิ่มเข้ามาสร้างสีสันแก่วงการตลอดเวลา
แม้ในช่วงผลกระทบจากสงครามอ่าวเปอร์เชียและเหตุการณ์ รสช. ช่วยให้เกิดสภาพแพ้คัดออกไปบ้าง
เดี๋ยวนี้ในต่างจังหวัดหลายต่อหลายจังหวัด นักธุรกิจท้องถิ่นที่มีที่ดินในมือมาก เริ่มศึกษา และวางแผนการพัฒนาที่ดินครบวงจรอย่างน้อย ๆ ก็วางแผนสร้างชุมชนระดับอำเภอที่จะยกความทันสมัยจากรุงเทพฯ มาไว้ที่นี่กันเลย ทำกับแบบฟาสต์ฟู้ดอสังหาริมทรัพย์ และไฮเทคอีกด้วย เป็นการพัฒนาอสังหาริมทรัพย์ที่ต้นทุนที่ดินเกือบเท่ากับศูนย์ในแง่มุมทางบัญชี เว้นแต่การพัวพันกับค่าเสียโอกาสที่จะช่วยให้รอบคอบในการวางแผนมากขึ้น
ประการที่ห้า บริษัทจากต่างประเทศจะเข้ามาในกิจการอสังหาริมทรัพย์มากขึ้น ซึ่งเห็น ๆ กันแล้วในด้านการทำตลาด และบริการอื่น ๆ แต่จะมากกว่านี้อีก โดยจะเข้ามาพร้อมกับเทคโนโลยีการจัดการข้อมูล ซึ่งจะสร้างความได้เปรียบในการแข่งขันอย่างยิ่ง
ในเมื่อแนวโน้มของตลาดอสังหาริมทรัพย์นั้นจะเป็นการขายแบบเดินหน้าหาลูกค้า ไม่ใช่การดึงลูกค้าเข้าหาสินค้า
ความเปลี่ยนแปลงต่าง ๆ ที่จะเกิดขึ้นต่อธุรกิจอสังหาริมทรัพย์ดังกล่าว เป็นตัวอย่างในการพิจารณาสภาพแวดล้อมเปลี่ยนทุกเดือนทุกปี ความสำเร็จในอดีตอาจจะกลายเป็นอุปสรรคในปัจจุบันได้ถ้ายึดติดมากเกินไป บทเรียนทำนองนี้น่าจะมีมากจนไม่ต้องอุทิศธุรกิจของตนสร้าง กรณีศึกษา ให้คนรุ่นหลังได้เรียนรู้
โลกเปลี่ยนไป แต่หลักการหลาย ๆ อย่างยังใช้ได้เพราะเป็นเครื่องมือในการรับรู้ และปรับการดำเนินงานให้สอดคล้องกับสภาพที่แปรเปลี่ยนอย่างเป็นฝ่ายกระทำ
สงครามและธุรกิจไม่มีการเสมอ กำไรน้อยไปหน่อยก็ยังถือว่าขาดทุน ไม่คุ้ม เสียโอกาส ไม่วางแผนรุกไปข้างหน้าให้ดียิ่ง จะเสียโอกาสไปกันใหญ่ ในเมื่อลูกข่างแห่งการลงทุนเริ่มหมดแล้ว ต้องพยายามหมุนให้ต่อเนื่อง เพราะธรรมชาติของลูกข่างถ้าหยุดหมุนเมื่อไหร่ก็ล้มเมื่อนั้น ทั้งเวลาหมุนต้องให้สอดคล้องกับสภาวะแวดล้อมด้วย
การมองอย่างนี้เป็นหลักธรรมชาติธรรมดาที่ต้องเรียนรู้กฎเกณฑ์ของสิ่งต่าง ๆ และทำตัวให้สอดคล้อง ไม่ว่าจะเป็นการอยู่ร่วมกันอย่างยั่งยืน หรือดัดแปลงให้เข้ากับและเป็นไปตามกฎเกณฑ์นั้น ๆ
ธุรกิจ , สงคราม แม้จะเป็นการแข่งขัน , การรบที่ไม่มีการเสมอ แต่ก็ต้องสอดคล้องกับกฎเกณฑ์ของธรรมชาติ และธรรมะ ซึ่งจะช่วยให้ไม่เสียขวัญเวลาแพ้ และเจ็บลึกเวลาชนะ
สภาพแวดล้อมเปลี่ยน การดำเนินงานก็ต้องเปลี่ยน จุดนี้พอจะเป็นหลักของโลกวิทู การรู้แจ้งเท่าทันโลกอีกประการหนึ่ง
