สำหรับ TFEX นั้น แม้ว่าจะไม่ได้มีฐานะเป็นนิติบุคคลอิสระเหมือนเช่นกับ AFET แต่ก็เป็นบริษัทย่อยของตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย ซึ่งจัดตั้งขึ้นตามพระราชบัญญัติสัญญาซื้อขายล่วงหน้า พ.ศ. 2546 และถือว่าเป็นตลาดซื้อขายอนุพันธ์ทางการเงินที่เป็นทางการแห่งแรกของประเทศไทย โดยสินทรัพย์อ้างอิงนั้นอาจเป็นได้ทั้ง ตราสารทุน ตราสารหนี้ หรือแม้แต่ตัวแปรอ้างอิง อย่างเช่น ดัชนีตลาดหลักทรัพย์ สำหรับโครงสร้างของ TFEX จะประกอบด้วยบุคคล และหน่วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องทั้งภาครัฐ และเอกชนดังต่อไปนี้ครับ

·        คณะกรรมการ บมจ. ตลาดอนุพันธ์ จะทำหน้าที่กำกับดูแลการดำเนินงานของ TFEX ให้เป็นไปอย่างโปร่งใส และยุติธรรม โดยมีวัตถุประสงค์หลักเพื่อเป็นศูนย์กลางการซื้อขายตราสารอนุพันธ์ทางการเงินที่มีมาตรฐาน และมีประสิทธิภาพ

·        สำนักงานคณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์ และตลาดหลักทรัพย์ (The Securities and Exchange Commission: SEC) หรือสำนักงาน ก.ล.ต. เป็นองค์กรอิสระที่ทำหน้าที่พัฒนา และกำกับดูแลให้การดำเนินธุรกิจที่เกี่ยวข้องกับการลงทุนเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ และเนื่องจากตราสารอนุพันธ์ทางการเงิน ถือว่าเป็นทางเลือกหนึ่งในการลงทุน จึงอยู่ภายใต้การกำกับดูแลของสำนักงาน ก.ล.ต. ด้วยนั่นเอง

·        สมาชิกของตลาด TFEX อาจเป็นบุคคล หรือบริษัทที่ได้รับใบอนุญาตในการประกอบธุรกิจสัญญาซื้อขายล่วงหน้าก็ได้ โดยสามารถแบ่งย่อยออกได้เป็น 3 กลุ่ม ดังต่อไปนี้

o        นายหน้า ซึ่งเป็นบริษัทที่สามารถทำการส่งคำสั่งซื้อขายไปยัง TFEX ได้ด้วยตัวเอง อีกทั้งยังสามารถทำหน้าที่เป็นตัวแทนรับคำสั่งซื้อขายให้กับผู้อื่นซึ่งเป็นลูกค้าของตนเองได้ แต่จะได้รับสิทธิในการชำระราคาหรือไม่นั้นขึ้นอยู่กับว่าได้สมัครเป็นสมาชิกของสำนักหักบัญชีหรือไม่

o       ผู้ค้า ซึ่งเป็นบริษัทที่สามารถซื้อขายสัญญาล่วงหน้าได้โดยตรง แต่เพื่อประโยชน์ของตนเองเท่านั้น

o       สมาชิกประเภทบุคคลธรรมดา (Individual Member) สามารถส่งคำสั่งซื้อขายไปยัง TFEX ได้โดยตรง แต่ต้องเป็นการซื้อขายเพื่อตนเองเท่านั้น นอกจากนี้ ยังไม่สามารถสมัครเข้าเป็นสมาชิกของสำนักหักบัญชีได้

·        บริษัท สำนักหักบัญชี (ประเทศไทย) จำกัด (Thailand Clearing House Company Limited: TCH) เป็นนิติบุคคลแยกต่างหากจากตลาด TFEX จะทำหน้าที่ดูแลในเรื่องการรับประกันการส่งมอบ และชำระราคาของสัญญาล่วงหน้าทุกรายการที่เกิดขึ้น รวมถึงการปรับสถานะทางบัญชีระหว่างวันของผู้ซื้อ และผู้ขาย โดยการดำเนินงานของบริษัท สำนักหักบัญชีนี้จะอยู่ภายใต้การกำกับดูแลของสำนักงาน ก.ล.ต.

·        สมาชิกของสำนักหักบัญชี เป็นบริษัทที่ได้รับสิทธิในการชำระราคา แต่จะไม่มีสิทธิในการซื้อขายตราสารอนุพันธ์ได้โดยตรงเหมือนอย่างกับสมาชิกของตลาด

·        ผู้ที่สนใจเข้ามาซื้อขายในตลาด TFEX จะประกอบด้วย Hedger, Speculator และ Arbitrager เช่นเดียวกัน

            สังเกตได้ว่า ทั้งตลาด AFET และ TFEX จะมีลักษณะหลายๆ ประการที่คล้ายคลึงกัน จะแตกต่างกันก็เพียงแต่สินทรัพย์ที่นำมาใช้อ้างอิงซื้อขายกันเท่านั้น โดยตลาด AFET จะเน้นไปที่สินค้าเกษตร ในขณะที่ตลาด TFEX จะเน้นสินทรัพย์ทางการเงิน อย่างไรก็ตาม นอกเหนือจาก การพัฒนาตลาดอนุพันธ์ที่จัดตั้งขึ้นอย่างเป็นทางการดังกล่าวข้างต้นแล้ว ยังมีการพัฒนาตราสารอนุพันธ์อย่างต่อเนื่องควบคู่ไปในตลาดที่ไม่เป็นทางการ หรือที่เราเรียกกันว่า “ตลาด Over the Counter (OTC)” ด้วย โดยสัญญาส่วนใหญ่จะอยู่ในรูปของ ฟอร์เวิร์ด (Forward Contract) และสัญญาสวอป (Swap) ที่อ้างอิงกับอัตราดอกเบี้ย และอัตราแลกเปลี่ยนเงินตรา ซึ่งมีผู้เล่นหลัก คือ สถาบันการเงิน และบริษัทเอกชนต่างๆ นั่นเอง

            ถึงตรงนี้เราคงพอเข้าใจถึงโครงสร้างของตลาดอนุพันธ์ทั้งที่เป็นทางการ และไม่เป็นทางการ  ตลอดจนพัฒนาการของตลาดอนุพันธ์ในประเทศไทยกันแล้ว สำหรับในตอนต่อไป ผมจะอธิบายให้เห็นถึงประโยชน์ของการนำตราสารอนุพันธ์มาใช้กันครับ