บทความตีพิมพ์จาก  : จดหมายข่าวพืชพันธุ์ของแผ่นดิน ฉบับประจำเดือน กรกฎาคม - สิงหาคม 2551 ,มูลนิธิสำนึกรักบ้านเกิด

คอลัมน์ : สวนเงินไร่ทอง

ขอกล่าวทักในวรรคแรกว่า “สวัสดี” ทุกท่าน ที่กำลังไล่สายตาไปตามขบวนพาเหรดของตัวหนังสือ ในคอลัมน์ใหม่กิ๊ก ที่แฝงตัวมานำเสนอข้อมูลในหมวด “สวนเงินไร่ทอง” ในโครงการ Farmer Info *1677 ...ครั้งนี้จะขอประเดิมพื้นที่เกษตรบนหน้ากระดาษด้วยเรื่องของ “กลอย” ก็แล้วกัน

อันว่ากลอยนี้ไม่ได้ย่อมากจาก “กลอยใจ” ...หรืออะไรนะจ๊ะ แต่มันเป็นชื่อเรียกแบบทีเล่นที่จริงของพืชเถาว์ชนิดหนึ่งที่มีหัวอยู่ใต้ดิน หลายคนอ่านแล้วร้องอ๋อ...เพราะชื่อนี้คุ้นหูกันมานานและชาวบ้านก็ขุดเอาหัวมันมาทำอาหารกินกันก็หลากหลาย แต่ลึกๆ แล้ว เรารู้จักพืชที่คิดว่ารู้จักมันดีนั้นดีพอหรือยัง(คงไม่งงในคำถามนะจ๊ะ)... รูปร่างของต้นกลอยนั้นก็ดูธรรมดาไม่หวือหวาเหมือนสาวๆ ที่เข้าประชันความงามกันตามเวทีต่างๆ หรอกนะ ออกจะค่อนไปในทางไม่น่ารักมากกว่า...แต่พิษภัยจากกลอยหรือประโยชน์ที่ได้จากกลอยนั้นมีมากหลาย..

พูดถึงสารพิษในกลอยนั้นมีชื่อว่า ไดออสคอรีน (dioscorine) ซึ่งใครตั้งให้ไว้ตั้งแต่เมื่อไหร่นั้น เอาไว้จะตามสืบให้ทีหลังนะจ๊ะ แต่มันเป็นสารอัลคาลอยด์ที่อยู่ในกลุ่มโทรเปน(9-10) คนเราจะได้รับพิษจากกลอยก็ต่อเมื่อทานมันเข้าไปเท่านั้นหากสัมผัสก็อาจจะแสบๆคันๆนิดหน่อยในรายที่แพ้(แต่พิษกลอยจะไม่มีการระเหยเข้าทางผิวหนังเหมือนไวรัสในหนังมนุษย์ต่างดาวในหลายๆ เรื่องหรอกนะ) เมื่อเราทานพิษกลอยเจ้าไปใจเราจะสั่นเกิดอาการวิงเวียนระคายคอ คลื่นไส้อาเจียน ตาพร่า เหงื่อออก ชีพจรเบาแล้วก็จะอึดอัดหายใจไม่ค่อยคล่อง ตัวจะเย็น เป็นลมหมดสติ อาจมีอาการกระตุกของกล้ามเนื้อและมีผลต่อระบบประสาทส่วนกลาง...แต่จะร้ายแรงถึงตายหรือเปล่านั้นยังสืบค้นรายงานไม่พบ ที่รู้ๆนะถ้าเป็นการทดลองในหนูส่วนใหญ่มันจะตาย...ฟังดูแล้วไม่น่าเข้าไปใช้บริการเลยใช่ไหม...

ฉะนั้นเราควรเลี่ยงพิษของกลอยด้วยการเก็บกลอยในน่าแล้ง(หมดฝน)...อย่าได้สงสัยไปเลยเด็กน้อย...ก็หน้านี้สารพิษในกลอยจะมีน้อยน่ะสิ การจัดการพิษกลอยที่เก็บในหน้านี้ ชาวบ้านเขาจะใช้วิธีลอกผิวกลอยออก แล้วฝานเป็นแผ่นบางๆ ตากแดดจนแห้งเก็บไว้ ก่อนจะนำมาประกอบอาหาร จะนำกลอยแห้งนั้นใส่ภาชนะแช่น้ำไหลเป็นเวลา 1 วัน 1 คืน แล้วนำมานวดให้นุ่ม เสร็จแล้วนำไปผึ่งแดดพอหมาดๆ จากนั้นจะนำกลอยไปใส่ภาชนะแช่น้ำเช่นเดิมทำซ้ำๆ กัน 2-3 ครั้งจนกลอยนุ่มดีแล้วจึงนำไปทำอาหาร  

นอกจากนี้เรายังนำพิษในกลอยมาใช้ประโยชน์ในการกำจัดแมลงศัตรูพืชได้ด้วยนะ...ด้วยวิธีการอันแสนง่าย แค่นำหัวกลอยจำนวน 1 กก. มาโขลกให้ละเอียด แล้วนำไปหมักกับน้ำเปล่าจำนวน 1 ปี๊บ หมักทิ้งไว้ 1-2 คืน จากนั้นนำน้ำหมักที่ได้ไปฉีดพ่นฆ่าแมลงแค่นี้แมลงก็จะตายไม่มีเหลือ....ใครที่ทำเกษตรอยู่เมื่อมีโอกาสก็ลองนำวิธีนี้ไปใช้ดูสิ..รับรองดีเกินคาด...

บางครั้งถ้าเราลองพลิกแพลงเหตุการณ์แย่ๆ ในชีวิตเราให้เป็นโอกาสมันก็อาจมีดีเหมือนกับการพลิกเอาพิษในกลอยมาใช้ฆ่าแมลงนั่นแล ... sativa@Maejo66