จะวิเคราะห์คนอื่น......ต้องรู้จักวิเคราะห์ตนเอง

       เราทำงานกับอะไรต้องรู้จักอันนั้น สิ่งนั้นเป็นอย่างดี

       เราทำงานกับคอมพิวเตอร์ .................ต้องรู้เรื่องคอมพิวเตอร์

       เราทำงานกับเครื่อง ....................... ต้องรู้เรื่องเครื่อง

       เราทำงานกับคน .......................... ต้องรู้เรื่องคน

การที่เราจะรู้เรื่องคน เราต้องเป็นคนช่างสังเกต สังเกตพฤติกรรมของคน คนนั้น ว่าเขาชอบทำอะไรบ่อบๆ ชอบทำอะไรซ้ำๆ เพราะการที่เขาทำอะไรบ่อยๆ และซ้ำๆ นั้นแหละคือ “นิสัย” ของเขา

       แต่ก่อนที่จะไปรู้จักคนอื่นนั้น เรารู้จักตนเองดีพอหรือยัง

เพราะ “เราต้องรู้จักตน  เพื่อรู้จักคนอื่น”

       การจะปรับปรุงใครสักคนนั้นไม่ใช่เรื่องง่าย แต่ก็ไม่ยาก

เพราะ “เราต้องปรับปรุงตน  เพื่อการปรับปรุงคนอื่น”

       ก่อนที่เราจะไปรู้ว่าคนอื่นเป็นอย่างไร มีอุปนิสัยใจคออย่างไรนั้น มันยังไกลตัวเกินไปที่จะรู้ ที่จะศึกษา ควรศึกษาตนเอง หาตนเองว่า ตัวตนที่แท้จริงของเราเป็นอย่างไร มีจุดอ่อน จุดแข็งอย่างไร ชอบอะไร ไม่ชอบอะไร รักอะไร เกลียดอะไร.......................เรารู้หรือยัง...................

       ในเบื้องต้นของการวิเคราะห์ตนเองนั้น มีคำถามอยู่ 42 ข้อ ซึ่งผมเองก็ได้มาจากการสัมมนาในหัวข้อ “หลักสูตรการพัฒนาผู้นำ” นี่แหละครับ กับทีมต้นกล้า เมื่อหลายปีผ่านมาแล้วที่ จังหวัดกาญจนบุรี ตอนนั้นเองหัวหน้าทีมต้นกล้าได้บอกว่ามีโปรแกรมการวิเคราะห์ผู้นำของฝรั่ง เหมือนกันมีคำถามอยู่ 274 ข้อ ประมาณนั้น ในใจก็อยากทำบ้างไอ้ที่ว่า 274 ข้อนั้นนะ

       จนกระทั้งบริษัทที่ผมทำงานอยู่เขาเอาโปรแกรมอันนี้มาทดสอบกับผู้บริหาร เพื่ออยากทราบว่าผู้บริหารเป็นอย่างไร ผมก็เลยได้ทำ (โชคดีจัง) ในขณะที่ทำการทดสอบนั้นรู้สึกเครียด มาก เพราะเวลาที่จำกัดและตัวหนังสือที่เล็กกว่าปกติ จำนวนที่มาก  เมื่อทดสอบเสร็จก็อีกเกือบ 2 เดือนกว่าจะรู้ผล (เพราะมันเป็นเงินเป็นทองไปหมดเกือบ2แสน)

       หลังจากที่ทราบผลมีผู้บริหารท่านหนึ่งเป็นสุภาพสตรี เครียดหนักขึ้นไปอีก เพราะผลที่ทราบมานั้นระบุว่า เป็นคนที่ไม่ค่อยรับผิดชอบ เป็นคนที่ไม่ค่อยกล้าแสดงออก กลัวหัวหน้าที่สูงขึ้นไปจะตำหนิหรือเพ่งเล็ง ก็เลยเครียดมาก

       ดร. ท่านหนึ่ง ที่เป็น ที่ปรึกษาของบริษัทจึงขอให้ผมช่วยเอาโปรแกรมของผมที่มีอยู่มาทำการวิเคราะห์ให้ใหม่ เผื่อมันต่างจากของเดิมก็จะได้สร้างขวัญและกำลังใจให้เธอได้บ้าง เมื่อทำเสร็จทัง 42 ข้อ ผมก็วิเคราะห์ให้ฟังในเดี๋ยวนั้นเลย

       ผลก็คือ มันเหมือนกันกับผลที่เขาวิเคราะห์แล้วส่งมาให้นั่นแหละครับ มันก็เลยเท่ากับว่าผมได้พิสูจน์แล้วว่า 42 ข้อ ก็เท่ากับ 274 ข้อ เช่นกัน

       แต่การวิเคราะห์ของผมนั้น ผมจะไม่แจกเอกสารไปให้อ่านแล้วทำเอง แต่ผมจะอ่านให้ฟังเพราะจะได้เป็นการตัดสินใจตองในคำตอบแรกที่เกิดขึ้นในสมอง ไม่มีโอกาสปรุงแต่งคำตอบเพราะนั่นคือตัวตนที่แท้จริง

       จากของเดิมคำตอบมี 3 ตัวเลือกคือ “ใช่” “ไม่แน่ใจ” และ “ไม่ใช่” ผมก็พยายามวิเคราะห์ดู หากคำถามที่เป็นตรรกะคำตอบควรจะมีเพียงสองเท่านั้น คือ Yes or No แต่นี่มี 3 ตัวเลือก ผมก็เลยเอาคำว่า “ไม่แน่ใจ” ออก ให้เหลือเพียง 2 เท่านั้น เพราะถ้ามีการปรุงแต่งคำตอบโดยการตอบไม่แน่ใจมากกว่าครึ่ง จะได้การวิเคราะห์ที่ไม่ถูกต้องเลย

       เช่น คุณเป็นมนุษย์ต่างดาวใช่หรือไม่     ตอบ  ไม่แน่ใจ

       คุณเป็นคนใช่หรือไม่                        ตอบ  ไม่แน่ใจ

       คุณเป็นผู้ชายใช่หรือไม่                     ตอบ  ไม่แน่ใจ

       คุณเป็นผู้หญิงใช่หรือไม่                    ตอบ  ไม่แน่ใจ

       ถ้าได้รับคำตอบแบบนี้จะมาวิเคราะห์ตนเองไปทำไม เราะไม่แน่ใจ

เมื่อตอบคำถามเสร็จทั้ง 42 ข้อแล้วก็นำผลการวิเคราะห์มาลงในตารางเป็นแถว 7 แถวเพื่อรวมคะแนนในแต่ละแถวแล้วสรุปผลการวิเคราะห์ทั้ง 7 แถวคือ

       แถวที่หนึ่ง ความแคล่วคล่องว่องไว ผู้นำหรือหัวหน้าต้องเป็นคนที่มีความแคล่วคล่องว่องไวที่เป็นค่ากลาง เพราะถ้าไวเกินไปเรียกว่าการทำงานแบบลุกลี้ลุกลน ถ้าช้าเกินเรียกอืดเป็นเรือเกลือ ค่ากลางนั้นเราเรียกว่ามีความกระตือรือร้นในการทำงาน

       แถวที่2 คือชอบสังคมผู้นำหรือหัวหน้าต้องเป็นคนที่มีความชอบสังคมที่ค่ากลางเพราะถ้าสังคมเกินไปอาจส่งผลเสียกับภาพลักษณ์และพฤติกรรมในการทำงานได้ ถ้าน้อยเกินไปก็จะเป็นคนเก็บตัวไม่สุงสิงกับใครก็จะเข้ากับคนอื่นได้ยากจึงต้องปานกลาง

       แถวที่ 3 ชอบเสี่ยง ผู้นำหรือหัวหน้าควรมีความเสี่ยงบ้างเล็กๆ เท่านั้นเพราะจะทำให้เป็นคนที่มีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ หากมากก็จะเป็นคนที่ไม่สนใจกฎกติกา ข้อบังคับ หรือมาตรฐานทางคุณภาพได้ ซึ่งอาจส่งผลถึง Lose in process หรือถ้าสินค้าไปถึงลูกค้าก็อาจมีการreject สินค้ากลับมาได้ แต่ถ้าไม่มีเลย ก็จะเป็นแค่คนที่ทำงานตามคำสั่งอย่างเคร่งครัดได้เท่านั้นเองไม่กล้าตัดสินใจแก้ไขปรับปรุงอะไรได้เลย

       แถวที่ 4 หุนหันพลันแล่น ผู้นำหรือหัวหน้าต้องได้ผลคะแนนที่น้อยกว่าค่ากลางลงมาเพราะความเป็นผู้นำคน จะโมโหฉุนเฉียวง่ายๆ ไม่ได้ ต้องเป็นคนอารมณ์เยือกเย็น ทนต่อสภาวการณ์ที่เกิดขึ้นในงานได้ดี เพราะต้องทำงานร่วมกับคน

       แถวที่ 5 กล้าแสดงออก ผู้นำหรือหัวหน้า ต้องมีความกล้าแสดงออกจะน้อยหรือมากก็ได้ แต่ต้องกล้าแสดงตามกาลเทศะ ตามความเหมาะสม ไม่ใช่กล้าจน “บ้าบิ่น” อาจเกิดความเสียหายได้ในรอบๆ ด้าน

       แถวที่ 6 ช่างคิดวิเคราะห์ ผู้นำหรือหัวหน้าต้องมีคะแนนในข้อนี้มากกว่าค่ากลาง เพราะผู้นำต้องมีการพิจารณาในสิ่งต่างๆ โดยรอบอย่างละเอียดถี่ถ้วน ไม่หูเบา ต้องยึดมั่นอยู่บนหลักการและเหตุผล

       แถวที่ 7 มีความรับผิดชอบ ผู้นำหรือหัวหน้าจะต้องมีคะแนนในข้อนี้มากกว่าครึ่งของค่ากลางกับมาก เพราะเป็นหัวข้อที่สำคัญสำหรับการเป็นผู้นำ หรือหัวหน้างาน ผลงานที่จะเกิดขึ้น จะสำเร็จหรือไม่ ส่วนใหญ่ต้องเกิดจากการที่ผู้นำจะต้องมีความรับผิดชอบอย่างมากคอยเอาใจใส่ดูแล โครงการนั้นๆ อยู่ตลอดเวลา ไม่ “โยนกลอง” หรือ “ผลักภาระ” ไปให้คนอื่น

       เมื่อเรารู้ว่าเราอยู่ตรงไหน

       จุดเด่นของเราเป็นอย่างไร ก็คงสภาพ หรือปรับปรุงอย่างต่อเนื่อเพื่อให้มันดียิ่งๆ ขึ้นไป

       จุดด้อยของเราเป็นอย่างไร ก็พัฒนาปรับปรุงให้จุดด้อยของเราเป็นจุดแข็ง หรือเป็นจุดเด่นให้ได้

       เท่านี้เราก็รู้แล้วครับว่าเราเป็นผู้นำอย่างไร เอาไปเปรียบเทียบกับลักษณะของผู้นำ ว่าจะเป็นแบบฉลาม แบบเต่า แบบนกฮูก หรือแบบสุนัขจิ้งจอก ก็ว่ากันไป

       จากนั้นเราค่อยไปสังเกตพฤติกรรมลูกน้อง แล้วใช้กลยุทธ์ในการบริหารคน เพื่อจัดการและเปลี่ยนแปลงให้เป็นไปตามที่เราต้องการในการผลิตสินค้าหรือสร้างผลิตภัณฑ์ให้บรรลุตามวัตถุประสงค์หรือเป้าหมายของเราได้เลยครับ

Sanae boonpetch

November 20, 2009

[email protected]