ซุ่นวู่, เอล็กซานเดอร์มหาราช, สุไลมานที่ ,
สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช:ใครคือวีรบุรุษของคุณ? (1)
แบบอย่างของวีรบุรุษในวัยเด็กของเราอาจเป็นคนเดียวกับเมื่อเราเติบโตเข้าสู่วัยทำงาน ถ้าให้เวลาในการศึกษาปรัชญาในตำแหน่งของแต่ละบุคคลมากขึ้น จะเห็นถึงความเป็นผู้นำที่มีความกล้าหาญ อาจเป็นทั้งนักปกครองและนักรบ ซึ่งต้องมีคุณธรรม อาจเป็นมหาราชผู้เกรียงไกรของโลกหรืออาจเป็นมหาราชนักรบไทย ถึงจะไม่ยิ่งใหญ่ในสายตาของนักการทหารและนักปกครองระดับโลกก็ตาม แต่ก็ทรงทำให้ไทยมีประเทศอยู่ในแผนที่โลกทุกวันนี้ด้วยพระปรีชาสามารถ เช่น สมเด็จพระนารายณ์มหาราช สมเด็จพระนเรศวรมหาราช และสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช เป็นต้น ได้ทรงกู้ให้ไทยรอดพ้นจากการเป็นเมืองขึ้น ไม่ว่าจะมาในรูปแบบของการแผ่อิทธิพล การยึดครองด้วยกำลัง เศรษฐกิจ และนโยบายการกลืนด้วยวัฒนธรรม เพราะในช่วงระยะเวลาการครองราชย์และกู้ชาติของแต่ละรัชสมัย ต่างก็มีชาวต่างชาติทั้งจากเอเชีย และยุโรป เข้ามาในหน้าที่ต่าง ๆ กัน รับราชการ เป็นพ่อค้าบาทหลวงมิชชันนารี หรือสายลับที่เดินทางเข้าออกสำรวจดินแดนไทยและส่งบันทึกรายงานกลับไปยังแผ่นดินแม่ของตน เพื่อวางแผนกลยุทธไม่อย่างใดก็อย่างหนึ่งในการดำเนินนโยบายต่างประเทศ เพื่อแผ่อำนาจล่าอาณาจักรหรือประสานประโยชน์
แม้แต่จักรพรรดิ์นโปเลียน (1769-1821 )ขนาดขนานนามพระองค์เองว่าผู้ดลบันดาลโชคชะตา (the man of destiny ) ก็ยังทรงมีรายชื่อวีรบุรุษที่ชื่นชมดังนี้" The Gauls were not conqueredby the Roman legions, but by Caesar. It was not before the Carthaginian soldiers the Rome was made to tremble, but before Hannibal. It was not the Macedonian phalanx which reach India, but Alexander. It was not the French army that reached Weser and the Inn; it was Turenne*. Prussia was not defended for seven years against the three most formidable European power by the Prussian soldiers but by Frederick the Great."
หวังว่าผู้นำที่เกรียงไกรแบบไร้กาลเวลาเหล่านี้ อาจช่วยปรับวิสัยทัศน์ เป็นแรงใจวางแผนการทำงาน เป็นคติสอนใจ ตลอดจนสามารถจะวิเคราะห์เหตุการณ์ที่กำลังเกิดขึ้นในโลกปัจจุบันนี้ได้ไม่มากก็น้อย และคุณอาจเข้าใจคำว่า ยุทธศาสตร์การค้า ยุทธศาสตร์การหาเสียง ยุทธศาสตร์การศึกษา ยุทธศาสตร์การดำเนินงาน ปรัชญาเชิงยุทธศาสตร์ ฯลฯ ได้มากขึ้น
(* นายพลTurenne แห่งกองทัพฝรั่งเศส 1611 -1675 เป็นนายทหารอาชีพคนสำคัญและทรงอิทธิพล เป็นเจ้าแห่งยุทธศาสตร์แห่งการรบ สามารถเอาชนะกองทัพข้าศึกที่ใหญ่กว่าได้โดยกลยุทธ์ที่ข้าศึกเองก็คาดไม่ถึง ทำสงครามเป็นเวลาถึง 30 ปีกับประเทศเพื่อนบ้าน และต้องต่อสู้ปกป้องพระเจ้า หลุยส์ที่ 14 แผนยุทธศาสตร์ของนายพลผู้นี้พัฒนามาจากกลยุทธการสงครามของพระเจ้าเอล็กซานเดอร์มหาราชและจักรพรรดิ์ ซีซาร์ )
1.ซุ่นวู่หรือ ซุน จื่อ (Sun Tzu ) ประมาณ 400 - 330 B.C.
" รู้เขา รู้เรา รบร้อยครั้ง ชนะร้อยครั้ง
ซุ่นวู่ เป็นนักการทหาร และนักปราชญ์ชาวจีนที่เขียนยุทธตำราการรบ(Sun-tzu ping-fa) เพียงแค่ 13 บทเท่านั้น แต่กลับกลายเป็นตำรายุทธศาสตร์ที่อยู่เหนือกาลเวลาที่วงการทหารทั่วโลกใช้ศึกษาร่ำเรียนกันอย่างแพร่หลาย เป็นตำราที่ประมุข และนักการเมืองต่างก็ต้องศึกษาด้วยเช่นกัน ในช่วงศตวรรษที่ 21 ที่ผ่านมาจะเห็นได้ว่าผู้นำธุรกิจได้นำหลักตำราคำสอนนั้นมาประยุกต์ใช้ในธุรกิจและการตลาด จนเกือบเรียกได้ว่าเป็นสงครามการตลาดตำราพิชัยสงครามหรือยุทธสงครามของซุ่นวู่ นั้น เป็นที่แพร่หลายในจีน แล้วก็เข้าสู่ มองโกล ได้รับการแปลเป็นภาษาญี่ปุ่นในราวปี ค.ศ. 760 แต่มีหลักฐานอ้างว่าได้เคยมีการแปลในญี่ปุ่นก่อนหน้านี้มาแล้วหลายร้อยปี ในปี ค.ศ.1722 คณะบาทหลวงนิกายเยซูอิดที่เดินทางไปปักกิ่ง บาทหลวง เจ. เจ. เอ็ม อาโนท์ ได้แปลและส่งจัดพิมพ์ในฝรั่งเศส ซึ่งก็ปรากฎว่าได้รับการแพร่หลาย คาดกันว่าจักรพรรดิ์นโปเลียนทรงได้อ่าน จากนั้นมีการพิมพ์ขึ้นอีกเป็นครั้งที่สอง และต่อมาร้อยปีหลังจากนั้นก็ได้รับการแปลเป็นภาษารัสเซีย เยอรมัน และอังกฤษ
ตำราของซุนวู่ มีคำสอนในบทที่ 2 และบทที่ 3 ทั่วโลกใช้กันติดปากคือ
"การได้มาซึ่งชัยชนะในการรบร้อยครั้ง ไม่ใช่สิ่งที่เลอเลิศ แต่การเอาชนะข้าศึกได้ด้วยการไม่ทำสงครามด้วยนั้น ประเสริฐสุด " (To gain a hundred victories in a hundred battles is not the highest excellence; to subjugate the enemy's army without doing battle is the highest of excellence.) -
" รู้เขา รู้เรา รบร้อยครั้ง ชนะร้อยครั้ง " ( One who knows the enemy and knows himself will not be in danger in a hundred battles.)
"ไม่รู้ฝ่ายเขา รู้แต่ฝ่ายเรา อาจรบแพ้บ้างชนะบ้าง " ( One who does not know the enemy but knows himself will sometimes win, sometimes lose.)
"ไม่รู้ฝ่ายเขา ไม่รู้ฝ่ายเรา รบที่ไหนแพ้ที่นั่นหรือหายนะทุกสมรภูมิ " (One who does not know the enemy and does not know himself will be in danger in every battle. )
ผู้ที่กางตำราของซุ่นวู่แล้วปฏิบัติการรบจนสำเร็จนั้น ก็คือ ประธาน เหมา เจอ ต๋ง แห่งจีน นายพลโว เหงียน เกี๊ยบ แห่งเวียตนาม ซึ่งท่านผู้นี้ก็เป็นตำนานในวงการทหารเช่นกันในการปลดแอกจากการเป็นอาณานิคมฝรั่งเศส และต่อสู้กับสหรัฐอเมริกาในสงครามเวียตนามทุกวันนี้ผู้เชี่ยวชาญทางการทหาร บางประเทศเห็นว่ามีตำรายุทธศาสตร์ที่เทียบได้กับตำราของซุ่นวู่ ก็เห็นจะมี Vom Krieg (On War) ของ Karl von Clausewitz * เท่านั้น
ตำราพิชัยสงครามของซุ่นวู่ทั้ง 13 บทนั้นมีดังนี้ (ได้คัดคำสอนสำคัญส่วนหนึ่งประกอบไว้ด้วย)
บทที่ 1 :วางแผนประเมินหรือคาดคะเนสถานการณ์ (Calculations or Estimates or Laying Plans)
การสงครามเป็นเรื่องยิ่งใหญ่ในระดับชาติ เป็นเรื่องของความเป็นความตาย ความเข้าใจของประชาชนในประเทศ สมรภูมิและสถานการที่จะต้องทำสงคราม คุณสมบัติผู้นำแบบใดที่จะเป็นขุนศึก ระเบียบวินัยของกองทัพ ประเมินสถานการณ์จากข้อมูลต่าง ๆ อย่างละเอียดและรอบคอบ และคุณสมบัติของขุนศึกควรมีคร ทั้ง ห้า ข้อนี้ หนึ่ง มีภูมิความรู้สติปัญญา สอง ความเที่ยงธรรม สาม ความเมตตา สี่ ความกล้าหาญ และความมีระเบียบวินัยเข้มงวดเด็ดขาด ( "General is wisdom, credibility, benevolence, courage, and discipline.")
บทที่ 2 การดำเนินสงคราม (Doing Battle or Waging War )
บทที่ 3 แผนยุทธศาสตร์ โจมตีด้วยกลยุทธ์ ( Planning Attacks or Attack by Strategic)
บทที่ 4 กลวิธีในการยุทธ (.Formation or Tactical Dispositions )
บทที่ 5 : กำลังพลรบ (Force or Use of Energy )
บทที่ 6 รู้จุดอ่อน และจุดแข็ง ตื้นลึกหนาบาง ( Weakness and Strengths)
บทที่ 7 การเคลื่อนย้ายกำลัง การเคลื่อนพลรบ (Armed Struggle or Maneuvering an Army )
บทที่ 8 เก้าสถานการณ์ที่ต้องชำนาญและยืดหยุ่น ( The Nine Variables or Variation of Tactics )
อย่าหลงกลข้าศึกที่มองไม่เห็น จงตั้งมั่นพร้อมรบทุกเวลา
Do not depend on the enemy not coming, but depend on our readiness against him
อย่าหลงเชื่อที่ข้าศึกไม่โจมตี แต่จงเชื่อมั่นในที่ตั้งกองพลที่ข้าศึกไม่สามารถทะลวงได้
Do not depend on the enemy not attacking, but depend on our position that cannot be attacked.
ขุนศึกต้อง รู้ถึง 5 อันตราย ; บ้าระห่ำไม่ไตร่ตรองอาจถูกฆ่าตายได้ reckless can be killed.
ขี้ขลาดอาจพลาดท่าเป็นเชลย cowardly can be captured.
ฉุนเฉียวอารมณ์ร้อนอาจถูกยั่วยุได้ quick tempered can be insulted.
มีอุดมคติมากอาจถูกเหยียดหยาม moral can be shamed.
มั่วสุมกับประชาชนมากไปนั้น น่าเป็นห่วง fond of the people can be worried.
บทที่ 9 สู่แดนสมรภูมิ ( Army Maneuvers or The Army of the March )
บทที่ 10 ภูมิประเทศในสนามรบ Ground Formation or Classification of Terrain
บทที่ 11 เก้าพื้นที่ที่แม่ทัพต้องเจนจบ (The Nine Situations or Nine Varieties of Ground)
บทที่ 12 การโจมตีด้วยเพลิง (Fire Attacks )
บทที่ 13 การจารกรรม (Using Spies or Secret Agents) .
( * Karl von Clausewitz นายพลผู้บัญชาการรบแห่งปรัสเซีย (ค.ศ.1780 -1831) ผู้ชื่นชอบยุทธวิธี การรบของ
เฟรเดอริค เดอะเกรทนายพลผู้นี้เมื่อยังเป็นทหารหนุ่ม ราวปี ค.ศ. 1806 ระหว่างการสู้รบกับฝรั่งเศสเคยถูกกองทัพฝรั่งเศสจับได้ขังไว้ 1 ปี แล้วกลับมารับราชกรต่อได้เป็นพระอาจารย์ส่วนพระองค์ถวายการสอนวิชาทหารให้กับมงกุฎราชกุมารแห่งปรัสเซีย ยุทธศาสตร์ของท่านนายพลผู้นี้มีอิทธิพลต่อการปฏิรูปกองทัพปรัสเซีย นำกองทัพรบมีชัยชนะเหนือจักรพรรดิ์ นโปเลียน ระบบการทหารของท่านนายพล Clausewitz เป็นที่ยอมรับของกองทัพบกเยอรมัน นอกจากนี้ได้คาดการณ์ไว้ว่านโปเลียนจะไม่สามารถยึดครองรัสเซียได้ เนื่องจากความเหนือกว่าของกองทัพรัสเซีย ระยะทาง และฤดูหนาวอันหฤโหดของรัสเซีย และยังได้มีการเปรียบเทียบตำรายุทธสงครามของซุ่นวู่ กับหนังสือ ของนายพล Antoine Henri Jomini อีกเล่มหนึ่งที่ได้รับการกล่าวถึงเช่นกันแต่ไม่ได้รับความนิยมเท่า 2 เล่มแรกนัก : The Military 100 by Lt.Col.(Ret.) Michael Lanning
พลเอกคอลลิน เพาเวลล์ เจ้าของตำนานมีชีวิตของนักการทหาร นักการปกครอง ที่ยังปฏิบัติหน้าที่อยู่ในโลกที่กำลังร้อนแรงด้วยการเจรจาต่อรองกันด้วยสงคราม และการสู้รบย่อย ๆ ได้กล่าวถึง นายพล Karl von Clausewitz ไว้ในตอนหนึ่งในหนังสืออัตชีวประวัติของท่านเอง My American Journey ( หน้า 200 ) ในช่วงที่กลับไปเรียนต่อที่ The National War College แห่งฟอร์ทแมคแนร์ ขณะประจำการที่เกาหลี ซึ่งก่อนหน้านี้เคยถูกส่งไปเป็นผู้เชี่ยวชาญทางทหารในแนวหน้าเวียตนาม " The wise Prussian Karl von Clausewitz was an awakening for me. His On War, written 106 years before I Was born, was like a beam of light from the past, still illuminating present- day military quandaries." No one starts a war, or rather no one in his senses should do so, " Clausewitz wrote, " without first being clear in his mind what he intends to achieve by that and how he intends to achieve it." Mistake number one in Vietnam. Which led to Clausewitz's rule number two. Political leaders must set a war's objectives, while armies achieve them. In Vietnam, one seem to be looking to the other for the answers that never came. Finally, the people must support a war. Since they supply the treasure and the sons, and today the daughters too, they must be convinced that the sacrifice is justified. That essential pillar had crumbled as the Vietnam War ground on. Clausewitz's greatest lesson
for my profession was that the soldier, for all his patriotism, valor, and skill, forms just one leg in a triad. Without all tree legs engaged, the military, the government, and the people, the enterprise cannot stand. ) และถ้าสนใจยุทธสงครามของซุนวู่ภาษาอังกฤษ เข้าที่ Sonshi.com's Sun Tzu The Art of War.
2. Alexander the Great : Macedonian Conqueror 356-323 B.C.
พระเจ้าเอล็กซานเดอร์มหาราช ผู้สืบทอดบัลลังก์ จากกษัตริย์ฟิลิปที่ 2 แห่งอาณาจักรมาเซโดเนียน ได้ทรงออกรบและขยายอาณาเขตที่ไม่มีใครเคยได้ยินมาก่อนต่อจากพระราชบิดาในการศึกทั้ง 11 ครั้งไม่เคยทรงแพ้แม้แต่ครั้งเดียว ทรงเป็นนักการทหารและนักรบที่มีพระปรีชาสามารถ ปรับแผนให้เหมาะสมทุกสมรภูมิ โดยบริหารการจัดการการเข้าสู่สงคราม ประสานกันระหว่างด้านกองกำลังทหาร กองทหารม้า เสริมด้วยการใช้ความรู้ทางด้านวิศวกรรมอย่างชาญฉลาด พระองค์รวมตะวันออกกับตะวันตก และเผยแผ่การเมืองการทหารแบบกรีก ทรงสร้างและค้นพบเมืองกว่า 20 เมืองที่มีศักยภาพในการเป็นศูนย์กลางการค้าขายและวัฒนธรรม นอกจากนี้ยังทรงส่งเสริมสนับสนุนด้านเศรษฐกิจให้กับอาณาจักรต่าง ๆ ที่ทรงเข้าครอบครอง
ผลสำเร็จในการพัฒนาแผนยุทธศาสตร์และกระบวนกลยุทธ์ของพระองค์นั้นเป็นมาตรฐานสำหรับการสร้างอาณาจักรในสมัยต่อมา เช่น อาณาจักรโรมัน แม้แต่การทำการรบขยายอาณาจักรของนโปเลียนก็เช่นกัน ทรงเป็นแบบอย่างของประมุขและนายพลที่ช่ำชองการศึกในหลายประเทศจนถึงทุกวันนี้
เจ้าชายเอล็กซานเดอร์เมื่อทรงพระเยาว์ พระราชบิดาทรงเป็นผู้ถ่ายทอดศิลปกลยุทธในการสงคราม ในด้านปรัชญา อริสโตเติลเป็นพระอาจารย์ ทรงเป็นผู้บังคับบัญชาทหารครั้งแรกเมื่อมีพระชนม์ได้เพียง 16 พรรษา อีก 2 ปี ต่อมากำลังกองทัพของพระองค์ก็ใหญ่เป็น 2 เท่าของพระราชบิดา และทรงได้รับชัยชนะในการออกทำสงคราม Chaeronea ได้กรีซถึง มาเซโดเนีย ขณะที่กษัตริย์ฟิลิป ที่ 2 พระราชบิดาทรงวางแผนเข้าครองเอเชียไมเนอร์อันเป็นด่านสุดท้ายก่อนที่จะเอาชนะอาณาจักรเปอร์เซียนได้ ก็ทรงถูกลอบปลงพระชนม์เสียก่อน เจ้าชายเอล็กซานเดอร์ ทรงขึ้นครองบัลลังก์เมื่อพระชนม์ได้ 20 พรรษา ทรงลงอาญาผู้ลอบปลงพระชนม์พระบิดาและผู้ต่อต้านพระองค์ จากนั้น ทรงรวบรวมจัดตั้งกองทหารอาสาไพค์แมนหุ้มเกราะที่แข็งแกร่งที่สุดในการใช้หอกซะริซัส 14 ฟุต ยาว 2 เท่าของหอกธรรมดาได้ถึง 30,000 คน ตามด้วยหน่วยทหารวิศวกรที่สามารถจัดตั้งคัตตพุล และยุทโธปกรณ์สนับสนุนการโจมตีของกองทหารหลัก ทหารราบ รวมทั้งเหล่าทหารม้า อีก 5,000 คน บุกเอเซียไมเนอร์ตามแผนเดิมของพระราชบิดา มีอุปสรรคเดียวที่ดูจะไม่เป็นปัญหาสำหรับพระองค์ก็คือ กองทัพเรือ
ของเปอร์เซีย จึงทรงบุกทางบกเข้าโจมตีทำลายท่าเรือของฝ่ายสนับสนุนศัตรูเหล่านั้นเสีย เพื่อปรับให้เหลือแต่กำลังทางบกเท่านั้นในสมรภูมิ และด้วยกลยุทธ์ที่เหนือกว่า กองทัพของพระองค์ก็ได้ครอบครองเอเซียไมเนอร์ และดินแดนแถบทะเลเมดิเตอร์เรเนียนโดยไม่ยาก จนถึงที่แม่น้ำกรานิคัส ในปี 334 ก่อนคริศตศักราช ทรงประจักษ์ว่าทัพหน้าของเปอร์เซียนั้นมีทหารมากมายนัก แต่ก็ไม่ทรงหวั่น พระองค์และทหารข้ามแม่น้ำไปอย่างเงียบกริบ เข้าจู่โจมข้าศึกอย่างรวดเร็วแบบไม่ทันให้ตั้งตัว ซึ่งก็ได้ชัยชนะโดยสูญเสียกำลังพลไม่ถึงร้อย
เมื่อฝ่าถึงอิสซุส (ซีเรียตะวันออกเฉียงเหนือ) ทรงเผชิญหน้ากับกองทัพกษัตริย์ดาริอุส ที่ 3 แห่งเปอร์เซียที่มีกองกำลังมากกว่าของพระองค์ 3 เท่า หรืออาจมากถึง สิบต่อหนึ่ง แต่ก็ไม่มีอะไรมาหยุดพระองค์ได้ ทรงสั่งให้ทัพมาเซโดเนียบุกโจมตี แต่ถึงแม้กองกำลังไพค์แมนหุ้มเกราะของพระองค์จะแข็งแกร่งเพียงใด ก็หาตีกองทัพกษัตริย์ดาริอุสฯแตกไม่ เนื่องจากเปอร์เซียมีกำลังทหารมากกว่า สถานการณ์การรบของพระองค์จึงตกอยู่ในฐานะเสียเปรียบ ในที่สุดพระเจ้าเอล็กซานเดอร์ ก็ทรงรวบรวบพลกำลังนำกองทหารตีฝ่าทหารเปอร์เซียตรงถึงองค์กษัตริย์ดาริอุส กษัตริย์เปอร์เซียเห็นจวนพระองค์ จึงถอยหนีออกจากสนามรบ พระเจ้าเอล็กซานเดอร์ทรงไล่ตามไป การที่กษัตริย์ดาริอุส ทรงหนีอย่างรวดเร็วนั้น ทำให้ต้องทิ้งพระมารดา พระเมหสี และพระราชโอรสพระราชธิดาไว้เบื้องหลัง ดังนั้น สถานะการณ์ของพระเจ้าเอล็กซานเดอร์ในสนามรบจึงกลายเป็น
ฝ่ายได้เปรียบขึ้นมาทันที่ ทรงบังคับให้กองกำลังเปอร์เซียนที่เหลือทั้งหมดยอมแพ้ แล้วทรงดำเนินวิธีทางการทูต โดยทรงคงสถานะพระราชวงศ์ของกษัตริย์ดาริอุสไว้อย่างเดิม แล้วให้ทหารเปอร์เซียรวมทั้งทหารรับจ้างเลือกที่จะเข้ากับฝ่ายพระองค์แทนการลงอาญา
ปีต่อมา ทรงใช้เวลาเพียง 7 เดือนก็ล้อม Tyre ( ชายฝั่งอิสราเอลในปัจจุบัน)ไว้ได้ ทรงบุกต่อทางใต้ได้ Gaza , อียิปต์ และทรงสร้างเมืองเอล็กซานเดรียไว้ที่ปากแม่น้ำไนล์ในปี 332 ก่อนคริสตกาล ซึ่งต่อมาไม่นานก็กลายเป็นเมืองท่าสำหรับค้าขาย ศูนย์กลางแห่งวิทยาการและวัฒนธรรมกรีกของโลก ที่อียิปต์นี่เอง เมื่อทรงเสร็จสิ้นการเสด็จเยี่ยมวิหารเทพเจ้าต่าง ๆ ก็ทรงเชื่อว่าพระองค์เป็นเทพองค์หนึ่ง กองทัพก็ได้ทำการบวงสรวงพระองค์ในฐานะทรงเป็นผู้นำทัพที่ยิ่งใหญ่กล้าหาญ และเค้าลางความยุ่งยากเกิดขึ้น สำหรับผู้ที่ไม่ยอมรับ 1 ตุลาคม ปี 331 ก่อนคริศตศักราช พระเจ้าเอล็กซานเดอร์ ก็ทรงจัดการกับเปอร์เซียอีกครั้งหนึ่งโดยการรุกข้ามแม่น้ำไทกริส และแม่น้ำยูเฟรติส ยึดเมืองหลวงได้ และในปลายปี 330 ก่อน คริศตศักราช ก็ได้เอเซียไมเนอร์และเปอร์เซียทั้งหมด นับว่าพระองค์ได้ทรงสร้างอาณาจักรที่ใหญ่ที่สุดแห่งประวัติศาสตร์โลกได้ภายในระยะเวลาไม่ถึง 5 ปี จากการทำสงครามอันยาวนานทำให้บรรดาทหารต่างเหนื่อยล้า จึงทรงอนุญาตกองทัพให้
กลับมาเซโดเนีย โดยทรงวางพระทัยให้แคว้นต่าง ๆ อยู่ในความดูแลของศัตรูผู้กลับใจชาวเปอร์เซียนที่ทรงเลือกและทำการฝึกการต่อสู้รบแบบมาเซโดเนียนแล้ว แต่ยังมิได้ทันทรงยกทัพกลับ ก็ทรงประชวรและสวรรคตทั้งที่ทรงเชื่อว่าพระองค์เป็นองค์เทพอมตะ ด้วยพระชนม์เพียง 33 พรรษาได้มีการสันนิษฐานว่าอาจทรงได้รับเชื้อมาเลเรีย หรือทรงถูกวางยาพิษที่ทำจากสมุนไพรพื้นเมืองชนิดหนึ่ง
เนื่องจากมิได้ทรงแต่งตั้งให้ผู้ใดเป็นรัชทายาท แต่ทรงเคยปรารภไว้ว่าผู้ที่แข็งแกร่งที่สุดควรจะได้สืบราชสมบัติต่อจากพระองค์ และเป็นที่น่าเสียดายว่า หามีใครเข้มแข็งเทียบเท่ากับพระเจ้าเอล็กซานเดอร์มหาราชไม่ เพียงปีเดียวเท่านั้นเองอาณาจักรและกองทัพของพระองค์ก็สิ้นสุดลง
(จบตอนที่ 1/ระพี)
|
